Selektif Mutizm Tedavi Yöntemleri
Selektif Mutizm Tedavi Yöntemleri
Selektif mutizm genellikle erken yaşlarda gözlemlenir. Tanısının erken konulması tedavi için oldukça önemli bir unsurdur. Bunun yanında selektif mutizm çocukların tedaviye dirençli olabildikleri belirlenmiştir.
Tedavinin başarısı için gerekli koşullar sağlandığında tedavisi mümkün bir rahatsızlıktır. Çocuğun tanısının konulup tedaviye başlanma yaşı uzadıkça süresi de uzayacaktır. Selektif mutizm yanında öğrenme güçlüğü duyma sıkıntıları tedaviyi uzatacak etmenlerden biri olabilir. Ancak ailesi ve sosyal çevresinin tam destek göstermesi tedavinin süresinin kısalması ve tam verimlilik göstermesi için oldukça değerlidir.
Selektif Mutizm Tedavi Yöntemleri
Selektif mutizm tedavi yöntemleri oldukça çeşitlidir. Hastalığın direncini kırmak için farklı yaklaşımlar izlenebilir. Bunların başında bilimsel olarak sağlam dayanakları olan davranışçı yaklaşımlar ilk sırada gelir.
Davranışçı yaklaşım modeli:
- Kademeli yaklaşım -Contincency menangement
Bu yöntemde çocuğun komnuşmasını sağlamak için sözel iletişime geçtiğinde ödüllendirme yapılırken sözel olmayan iletişimi ödüllendirmeme tekniği uygulanır.
- Gizemli güdüleyici -Mystery motivator
Çocuğun konuşamadı bir ortam seçilip oraya çocuğun isminin yazıldığı içinde onu mutlu edecek bir hediyenin olduğu bir paket konur ve bu ortamdaki herkesin duyabileceği bir şekilde konuştuğunda bu paket kendisine verilir. Merak ettiği bir şeyi almak için teşvik edilerek sözlü iletişim konusunda cesaret kazanması sağlanır.
- Kendi kendine model olma -Self modeling
Çocuğun uygun davrandığı, davranışsal kazanımlarının oldu bir anda videosu kaydedilip düzenlenir. Daha sonra bu video kendisine izletilir. Böylelikle çocuk sözel iletişim kurarken kendini görerek rahatlar ve kendi kendine örnek olmuş olur.
- Kendini ödüllendirme -Self-reinforcement
Çocuk sözel iletişime girdiğinde kendi kendini ödüllendirmesi sağlanır.
- Tepki uyandırma -Response initiation
Çocuğa hedef verilir. Terapisti ile görüşeceği tam bir gün ayarlanır. Konuşana kadar terapisti ile birlikte terapide kalacağı söylenir. Sözel iletişime girdiği an terapi sona erer ve çocuk terapi odasından çıkar. Bu yaklaşım yönteminde çocukların 1-2 saat içinde konuştukları gözlenir. Bu denemeden sonra aynı yaklaşım başka ortamlarda denenir.
Aile terapisi:
Selektif mutizmli çocukların aileleri tedavi aşamasında önemli bir etkendir. Terapiler sayesinde aile içi dinamiklerin çocuğun tedavisi için uygun şartlara getirilmesi hedeflenir.
Ailelerin bu süreçte destekleyici olması ve ona güvende olduğunu hissettirmeleri, sevildiğini ve kabul görüldüğünü anlamasının sağlanması bu süreçte tedaviyi destekler.
Sosyal ortam bazlı müdahaleler (okul, oyun grubu gibi):
Çocuğun rahatsızlığı konusunda okuluna ve öğretmenine bilgi verilir. Okul ortamında onun kendini daha rahat hissetmesi için uygun şartların sağlanması için bu bilgilendirme önemlidir. Selektif mutizm tedavisi için çocuğun tüm çevresinin iş birliği yapması oldukça değerlidir.
İlaç tedavisi: Bazı durumlarda, özellikle anksiyete ile ilişkili olduğunda, ilaç tedavisi önerilebilir. Seçici konuşmazlık kaygısının depresyona ya da başka psikiyatrik sorunlara neden olması durumunda daha büyük çocuklarda başvurulması gereken bir tedavi seçeneğidir.
Öncesinde izlenen tedavi yaklaşımları uygulanmadan kesinlikle ilaç tedavisine başlanmamalı, ilaç tedavisi yaklaşım modellerine alternatif olarak düşünülmemelidir.
Psikiyatrın gerekli görmesi durumunda davranışçı yaklaşım modelleri ve aile terapilerini desteklemek ve kaygı düzeyini azaltmak için ilaç tedavisi uygulanabilir.
